Nieco mniejszy optymizm wśród przedsiębiorców nie wpływa na rynek faktoringu – komentarz KW PZF po I półroczu 2018 r.

Dobra sytuacja ekonomiczna

Firmy przebadane przez NBP w ramach Szybkiego Monitoringu oceniają swoją sytuację ekonomiczną w II kwartale 2018 roku jako dobrą i stabilną. Ich nastroje jednak nieznacznie się pogorszyły zarówno w porównaniu z I kwartałem bieżącego roku, jak i poprzednim rokiem. Spadek optymizmu zanotowano głównie w większych organizacjach. Pozytywnie oceniają swoją sytuację zwłaszcza firmy budowlane i handel. Odwrotnie wygląda sytuacja w przemyśle (poza górnictwem) oraz transporcie. 

Pogorszenie ocen względem ogólnego klimatu ekonomicznego wśród przedsiębiorców potwierdzają także wyniki 15. fali badania Bibby MSP Index i spadek wskaźnika Bibby MSP Index obrazującego stan polskich firm z sektora MŚP. W ostatniej edycji pomiaru osiągnął on wartość 55,6 pkt., co oznacza spadek o 2,3 pkt. w relacji do jesiennej fali raportu. Warto dodać, że niższy wskaźnik Bibby MSP Index wynika także z gorszych prognoz w obszarze sprzedaży/zamówień w kolejnych miesiącach.

W II kwartale br. utrzymał się jednocześnie spadek poziomu odczuwanej przez przedsiębiorców niepewności. Według wyników badania NBP jej głównymi przyczynami były wahania koniunktury (w tym wielkości sprzedaży) oraz niestabilność otoczenia legislacyjnego. Pozytywnie na stan niepewności oddziaływały natomiast dobre warunki i perspektywy popytowe.

W czerwcu bieżącego roku wzrósł do 54,2 pkt. wskaźnik aktywności finansowej PMI, który odzwierciedla aktywności managerów nabywających różnego rodzaju dobra i usługi. Spowodowane jest to zwiększoną ekspansją w sektorze produkcyjnym, od stycznia 2018 roku notowany jest rozwój produkcji, nowych zamówień i działalności eksportowej. 

Warto jednak zauważyć, że w pierwszej połowie tego roku została zanotowana w naszym kraju wyższa łączna liczba upadłości i restrukturyzacji firm. Wyniosła ona 467, wzrost o 21% w porównaniu rok do roku  – wynika z Raportu Coface: upadłości i restrukturyzacje firm w Polsce w I półroczu 2018 roku. Jest to spowodowane zmianami w przepisach upadłościowych i wprowadzeniem prawa restrukturyzacyjnego. Negatywnie na przedsiębiorstwa wpływają także problemy płynnościowe.

Problemy z zatrudnieniem 

Polska znajduje się w europejskiej czołówce państw o najniższej stopie bezrobocia. Zgodnie z danymi Eurostatu w czerwcu bieżącego roku nasz kraj uplasował się na 4. pozycji z wynikiem 3,7%. Średnia całej Unii Europejskiej to dla porównania 6,9%. Poziom zatrudnienia w Polsce sukcesywnie wzrasta, dane publikowane przez GUS potwierdzają utrzymywanie się względnie stałej tendencji wzrostowej w tym obszarze zarówno w I, jak i II kwartale 2018 roku. Wzrost zatrudnienia i wynagrodzeń powoduje notowanie coraz wyższych kosztów pracy. 

Warto podkreślić, że oprócz wskazanych wyższych kosztów pracy przedsiębiorcy muszą mierzyć się z wyzwaniami w obszarze HR. Borykają się z trudnościami w pozyskaniu pracowników oraz nieobsadzonymi stanowiskami pracy – pokazują wyniki Szybkiego Monitoringu NBP. Szacuje się, że to m.in. niedobory kadrowe mogą w najbliższych miesiącach wpłynąć na kondycję ekonomiczną firm. 

Ponadto, jak podkreśla PARP, jednym z głównych wyzwań dla organizacji pozostaje opracowywanie i realizacja długoterminowego planu zawierającego strategiczne cele w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi. Tylko zaledwie 18% polskich firm go posiada – wynika z badania Bilans Kapitału Ludzkiego (stan na II kwartał 2018 roku).

Wzrost inwestycji

Ze wstępnych szacunków GUS wynika, że w II kwartale 2018 roku utrzymała się dynamika wzrostu inwestycji w gospodarce. Zgodnie z ostatnim raportem NBP na temat sytuacji firm, uwarunkowania dla inwestycji sektora przedsiębiorstw są cały czas korzystne. Do utrzymywania się wzrostu inwestycji w sektorze przedsiębiorstw przyczynia się głównie ożywienie w obszarze budynków i budowli oraz wysokie tempo nakładów w branży transportowej. 

W omawianym okresie, zgodnie z przewidywaniami, aktywność inwestycyjna firm prywatnych rozwijała się w wolniejszym tempie niż przedsiębiorstw publicznych. Należy jednak przypomnieć, że poziom wydatków na inwestycje firm prywatnych jest historycznie wysoki i bardziej stabilny w odniesieniu do majątku niż w przypadku podmiotów publicznych. Co więcej, cykl inwestycyjny przedstawicieli sektora prywatnego jest znacząco krótszy od tego, w który zaangażowane są przedsiębiorstwa publiczne. 

Jeżeli chodzi o prognozy na przyszłość to są one optymistyczne zarówno wśród przedstawicieli sektora publicznego, jak i firm prywatnych. W pierwszej grupie nastroje pozytywne silnie rosną, w drugiej zaś pozostają na stabilnym poziomie.

Bezpieczna sytuacja finansowa

Wskaźniki płynności w sektorze przedsiębiorstw mieszczą się na wysokich poziomach. W II kwartale 2018 roku płynność firm lekko zmniejszyła się w efekcie wzrostu kosztów działalności operacyjnej – wynika z Raportu o Inflacji opublikowanego przez Narodowy Bank Polski w lipcu bieżącego roku. Ponadto równocześnie wzrósł odsetek organizacji utrzymujących płynność na bezpiecznym poziomie. Tej zmianie towarzyszył niewielki przyrost udziału podmiotów rentownych.

Jak podaje NBP odsetek firm utrzymujących poziom płynności gotówkowej powyżej wartości referencyjnej nieco się poprawił. Warto zwrócić uwagę, że 3/4 (76,5%) ankietowanych objętych ostatnim badaniem Szybki Monitoring NBP zadeklarowało, że w okresie od kwietnia do czerwca bieżącego roku  nie miało problemów z płynnością. 

Właściciele firm nadal muszą mierzyć się z nieterminowym regulowaniem należności przez swoich kontrahentów. Problem ten dotyczy – zgodnie z wynikami badania Bibby MSP Index – prawie 64% przedsiębiorców. Z niezapłaconymi na czas fakturami styka się przynajmniej raz w miesiącu ponad połowa (52,6%) respondentów. Prawie 37% firm na otrzymanie środków za sprzedane towary lub wykonane usługi czeka średnio od 7 do 14 dni po terminie.

Stabilny rynek faktoringu

W II kwartale 2018 roku wzrosła skala finansowania działalności przedsiębiorstw na podstawie faktur. Firmy oferujące usługi faktoringowe nie tylko osiągnęły na koniec pierwszego półrocza tego roku obroty wyższe o prawie jedną trzecią niż w analogicznym okresie w poprzednim roku, ale także zanotowały wzrost liczby klientów. Z faktoringu korzysta aktualnie już ponad 15,4 tys. podmiotów, o 6,9 tys. więcej niż rok temu – wynika z podsumowania II kwartału 2018 r. przez Polski Związek Faktorów.

Najpopularniejszą formą tego rozwiązania jest faktoring pełny zdejmujący z prowadzącego biznes ryzyko niewypłacalności kontrahentów. Wygenerował on 50% obrotów firm faktoringowych. Za nim plasuje się faktoring niepełny – udział na poziomie 35%.

Jeśli chodzi o perspektywy na przyszłość to 15. fala badania Bibby MSP Index obrazuje, że prawie 11% firm w najbliższych 6 miesiącach planuje skorzystać z faktoringu. Ponad połowa ankietowanych (68,4%) stwierdziła, że korzystanie z tej formy finansowania działalności poprawia płynność finansową w ich organizacjach. Polscy przedsiębiorcy nadal deklarują, że nowe inwestycje będą finansowane głównie ze środków własnych. Prawie połowa (48,1%) firm, które planują realizację nowych projektów chce na nie przeznaczyć środki własne – pokazuje ostatnia analiza Narodowego Banku Polskiego.

Komitet Wykonawczy PZF

Źródła:

1. Bilans Kapitału Ludzkiego, PARP stan na II kwartał 2018 r.
2. Dane Eurostatu dotyczące stopy bezrobocia w UE, czerwiec 2018 r.
3. Dane dotyczące aktywności polskiego przemysłu, IHS Markit, lipiec 2018 r.
4. Komentarz Polskiego Związku Faktorów do wyników za II kwartał 2018 r. 
5. Raport Coface: upadłości i restrukturyzacje firm w Polsce w I półroczu 2018 roku, lipiec 2018 r.
6. Raport o Inflacji, NBP,  lipiec 2018 r.
7. Szacunki GUS dotyczące inwestycji w gospodarce, lipiec 2018 r.
8. Szybki monitoring NBP. Analiza sytuacji sektora przedsiębiorstw, NBP, lipiec 2018 r.
9. 15. fala Bibby MSP Index, kwiecień 2018 r.